Spinal stenoz halk arasında fıtık olarak bilinen hastalıktır. Fıtık, omurlar arasındaki kanalların daralarak sinirlere baskı yapması yolu ile ortaya çıkar. Farklı bölgeleri etkisi altına alabilmesine rağmen en yaygın şekli bel ve boyunda meydana gelen fıtıktır. Spinal stenozun ortaya çıktığı bölgeye göre ağrı ve etki alanları değişmektedir. Özellikle bel fıtığında bel ve bacaklarda ciddi ağrılar hissedilebilir.
Spinal stenoz Nasıl Ortaya Çıkar?
Spinal stenoz genellikle ciddi kas travmaları sonrasında ortaya çıkmaktadır. Belirli nedenlerden ötürü daralmaya başlayan omur kanalının omurlara baskı yapması fıtığa neden olmaktadır. Kanaldaki darlık doğuştan olabileceği gibi sonradan da ortaya çıkabilmektedir. Fıtık büyük ölçüde ellili yaşlardan sonra ortaya çıkmaktadır. Elli yaşından sonra bütün insanlar Spinal stenoz adayı sayılmaktadır. Yaştan kaynaklanabileceği gibi ani hareketler, uzun süre ayakta kalmak ve fazla ağır kaldırmak da Spinal stenoza neden olabilmektedir. Fıtık belirtileri genel olarak aşınmaya bağlı olarak gelişmektedir.
Spinal stenoz Belirtileri Nelerdir?
Spinal stenoz hastaları fıtığın yerine göre vücutlarının farklı bölgelerinde şiddetli ağrılar hissederler. Bel fıtığında özellikle bacakta çekilme hissi ve kalça ile bel arasındaki bölgelerde ciddi ağrılar yaşanır. Ağrılar ayağa kadar uzanmaktadır. Ağrı bazen bel gölgesinden başlayıp bacağa uzanan elektriksel uyuşma ve ağrılar şeklinde klinik verebilir. Uzun süre ayakta kalmak ve yürümek hasta için günden güne zorlaşır ve gündelik işler bile yapılamaz hale gelebilir. Hastalar büyük ölçüde öne doğru eğildiklerinde ağrılarının hafiflediğini hissederler. Sürekli istirahat ve yatma eğiliminde bulunurlar. Boyun fıtığında ise ciddi baş ağrıları görülebilmektedir. Hasta ayakta durmakta zorlanır ve sürekli olarak ağırlığını başka şeylere yöneltir. İlerleyen safhalarda hastaların ayağa hiç kalkamaması ve bacak ve ayaklarında hissizlik meydana gelmesi mümkündür. Spinal stenoz belirtileri yavaş yavaş başlayıp ilerler. Bazı durumlarda ise aniden ortaya çıkabilir. Daralmanın yaşandığı bazı hastalarda ise hiçbir ağrıya rastlanmaz. Bu durumda fıtığın tedavi edilmesi gerekliliği ortadan kalkmaktadır. Spinal stenozda klinik sinirlere yapılan basının şiddetine ve yerine göre değişkenlik gösterecektir.
Spinal stenozun Önlenmesi İçin Neler Yapılabilir?
Spinal stenoz belli bir yaştan sonra kemik gelişimi nedeni ile önlenemeyebilir. Ancak düzenli egzersiz ve yaşam koşulları ile kurtulmak veya önlemek de mümkündür. Hareketlerin kontrol altına alınması ve uzun yürüyüşler, uzun ve yorucu egzersizlerden uzak durulması da fıtık oluşumunun önüne geçmekte yararlı olabilmektedir.
Spinal stenozun Tedavisi Nedir?
Spinal stenoz büyük oranda fizik tedavi, egzersiz ve ilaç tedavisi ile giderilmektedir. Hastalar ağrıların başlamasının ardından derhal bir uzmana başvurarak tedavi sürecini başlatmalıdır. Tedavide geç kalınması hastalığın ilerlemesi ve kalıcı hasarların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Doktorun tavsiyeleri dahilinde ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca ilaç tedavisine ek olarak bir fizyoterapist eşliğinde fıtığı iyileştirecek tedavi süreci de başlatılır. Bunların yanı sıra hasta hiçbir şekilde bel veya boynunu yoracak aktivitelerde bulunmamalıdır. Fıtık tehlikeli sonuçları olabilen ciddi bir hastalıktır. Tedavi edilmez ve hasta fazla hareketli yaşantısına devam eder ise bacakta his kayıplarının yaşanması ihtimalle dahilindedir. Fıtık hastalarının istirahat etmeleri ve aşırıya kaçmadan egzersiz ve yürüyüşlerini yapmaları gerekmektedir. Eğer hekim hastalığın fizyoterapi veya ilaç ile çözülemeyeceğine kanaat getirirse son aşamada cerrahi müdahale de Spinal stenoz tedavileri arasında yer almaktadır.
Fıtık Ameliyatları Nasıl Yapılır?
Fıtık ameliyatı cerrahın daralan Spinal kanalı boşaltarak sinire baskı yapan alanı rahatlatması ile gerçekleşir. Spinal stenozda ameliyat her zaman son aşamada düşünülen bir tedavi yöntemidir. Çok ilerlememiş vakalarda ön planda fizik tedavi ve ilaç tedavisi tutulur. Bu şekilde birçok fıtık hastasının iyileştiği gözlemlenmiştir. Fıtık ameliyatını yapan bölümler; Beyin Cerrahisi ve Ortopedidir. Hastanın MR değerlendirmesi ve spinal stenozun şiddetine göre ameliyat kararı verilebilir.
Spinal stenoz Ameliyatlarının Başarı Oranı Nedir?
Spinal stenoz ameliyatlarının büyük bir çoğunluğu başarı ile sonuçlanır. İlerlemiş vakalarda ameliyat da zorlaşıyor olsa da bu en kesin çözümdür. Ancak her ameliyatta olduğu gibi Spinal stenoz ameliyatında da komplikasyonların gelişme riski bulunmaktadır. Cerrahi müdahale sırasında sinirlerde dokuların zarar görmesi gibi ciddi sonuçları olacak yanlışlıklar yapılabilmektedir. Hastanın ve hastalığın ilerleyişinin hekim tarafından kontrol edilmesi ve doğru aşamada doğru müdahalenin yapılması da bu nedenle fazladan önem kazanmaktadır. Hasta ameliyata girmeden önce her koşulu düşünmeli ve buna göre karar vermelidir. Fıtık konusunda işinin uzmanı olmayan hekimlere danışılmamalı, kırıkçı ve çıkıkçıların ilkel tedavilerine kesinlikle başvurulmamalıdır. Aksi takdirde olumsuz sonuçlar doğabilmektedir.