Bu makalemizde sizlere sezaryen doğumun ne olduğundan, hangi durumlarda tercih edileceğinden, sezaryenin kaçıncı haftalardan itibaren yapılabileceğinden, sezaryen ameliyatının olası risklerinden ve doğum sonrası statüden bahsedeceğiz. Makalemize başlamadan önce şunu söylememiz gerekir ki sezaryen fizyolojik bir doğum şekli olmamakla beraber bir cerrahi işlemdir. Lüzum olmadığı halde normalin doğumun yerini tutmaz. Risk alınmak istenmemesi ve görüntüleme yöntemlerinin gelişmesi, risk değerlendirme tekniklerinin gelişmesi neticesiyle sezaryen doğum oldukça sık uygulanmaktadır.
Sezaryen Nedir?
Sezaryen doğum bebeğin annenin karnında ve rahminde açılan bir kesik yoluyla doğmasıdır. Çoğunlukla kadın doğum sırasında ve sonrasında uyanıktır.
En ideal doğum yöntemi vajinal doğumdur. Ancak anne ve bebeğin emniyeti için sezaryenin tercih edildiği durumlar ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla vajinal doğum planlıyorsanız bile beklenmedik durumların ortaya çıkma olasılığına karşı sezaryenle ilgili bilgi edinmeniz doğru olacaktır.
Sezaryen Doğum Hangi Durumlarda Yapılır?
Sezanyen planlı veya plansız olabilir. Çoğu durumda sezaryen doğum sırasında ortaya çıkan komplikasyonlar nedeniyle yapılmaktadır. Sezaryen gerektirebilecek durumlar şunlardır:
- Doğumun yavaş veya zor olması ya da tamamen durması,
- Bebekte hızlı veya yavaş kalp artışı gibi stres durumları tespit edilmesi,
- Bebeği riske atacak plasenta veya göbek bağı problemleri,
- Bebeğin vajinal doğum için çok büyük olması,
Doktorlar belirli bir süre öncesinde problem tespit ederlerse sezaryen doğuma karar verebilirler. Planlı sezaryenin sebepleri şunlardır:
- Doğum yaklaşmasına rağmen bebeğin baş aşağı pozisyona gelmemesi,
- Bebekte doğum sırasında kötüleşme ihtimali olan kalp hastalığı gibi rahatsızlıkların bulunması,
- Annede normal doğum sırasında bebeğe geçebilecek bir enfeksiyon bulunması,
- İki veya daha fazla bebek taşınması,
- Daha önce sezaryen doğum yapılmış olması,
Bazı durumlarda geçmişte sezaryen doğum yapan kadınların bir sonraki doğumu normal yoldan yapılabilir. Buna sezaryen sonrası normal doğum adı verilir. Geçmişte sezaryen doğum yaptıysanız bunu doktorunuzla görüşünüz.
Geçtiğimiz 40 yıl içerisinde sezaryen doğum oranı 20’de 1’den, 3’de 1’e yükselmiştir. Bu eğilim uzmanların sezaryenin gereğinden fazla yapıldığı endişesine kapılmasına neden olmuştur. Sezaryenin riskleri nedeniyle uzmanlar yalnızca tıbben gerekli olduğunda sezaryen yapılmasını önermektedir.
Sezaryen Ameliyatı Kaç Saat Sürer?
Sezaryen ameliyatının süresi hastanın durumu, ameliyatın gidişatı ve hekimin tecrübesine göre değişilik gösterebilir. Lakin bir ameliyat ortalama olarak 30 dk – 60dk arası değişir.
Sezaryen Kaçıncı Haftalarda Yapılır?
Önceden planlı olarak, isteğe bağlı yapılan sezaryen 39 hafta yapılması idealdir. Lakin çocuğun akciğer gelişiminin tamamlandığı sürece, lüzum görülen durumlarda erken sezaryene gidilebilir. Akciğer gelişimi için gebeliğin 26. haftası kritik sınırdır. Akciğer gelişiminin tamamlananmadığı durumlarda çocuk yaşayamaz. Bu yüzden akciğer matürasyonu beklenir ve uygun görüldüğünde çocuk sezaryenle alınır. Sezaryen zamanı durumua göre doktorunuzun kararıdır.
Sezaryen Doğumun Riskleri Nelerdir?
Sezaryen görece güvenli bir yöntemdir. Ancak normal doğuma göre bazı riskleri bulunur. Sezaryen doğum yapan kadınlarda iyileşme süresi normal doğuma göre daha uzundur.
Sezaryen doğum sonrası ortaya çıkabilecek en yaygın komplikasyonlar şunlardır:
- Enfeksiyon,
- Ağır kan kaybı,
- Bacaklarda veya akciğerlerde kan pıhtılaşması,
- Doğumdan sonra mide bulantısı, kusma ve şiddetli baş ağrısı,
- Kabızlık gibi dışkı problemleri veya bağırsaklarda atık maddeyi normal olarak hareket ettirememe sorunu,
- Başka bir organda (idrar kesesi gibi) yaralanma.
- Oldukça nadir durumlarda annenin ölümü. Sezaryen sırasında anne ölümü yaklaşık 100.000 kişide 1 görülmektedir.
Sezaryen doğumun bebek için riskleri şunlardır:
- Doğum sırasında yaralanma,
- Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde özel bakım gereksinimi,
- Doğum tarihinin yanlış hesaplanması halinde akciğerlerde gelişmemişlik durumu ve nefes problemleri.
Çoğu kadın gerek normal doğum gerek sezaryen doğum sonrasında herhangi bir komplikasyon görülmeksizin hızla iyileşse de, büyük bir ameliyat olan sezaryen doğum sonrasında iyileşmek için özel bakım gerekmektedir. komplikasyon görülmeden sezaryen doğum yapan kadınlar genellikle yaklaşık 3 gün hastanede kalmaktadır. Sezaryen doğum sonrası tam iyileşme yaklaşık 4-6 hafta sürmektedir. Normal doğumda ise iyileşme süresi 1-2 haftadır.
Sezaryen Doğumun Uzun Dönemli Riskleri
Sezaryen doğumun bazı uzun vadeli riskleri de bulunmaktadır. Yapılan her sezaryen doğumda bu riskler artmaktadır.
- Sezaryen doğumdan bir sonraki hamilelikte önceki sezaryen yarasının açılması,
- Plasenta previa adı verilen, plasentanın rahim içerisinde serviksi engelleyecek şekilde aşağıda gelişmesi,
- Plasenta akreta, plasenta inkreta, plasenta perkreta. Bu problemler plasentanın rahim duvarı içerisinde normalden daha derine gelişmesini ve sonuçta doğum sonrasında şiddetli kanama oluşmasına neden olur. Bazı durumlarda histerektomi gerekebilir.
Sezaryen Doğum Sonrası
Normal bir sezaryen sonrası annede herhangi bir problem gelişmediğinden emin olmak için sonraki 24 saat izleme yapılır. Ağrı kesiciler verilir ve annenin kısa mesafelerde yürümesi istenir. Yürümek karında gaz birikimini önleyecektir. Yürümeye başlamak biraz ağrılı olabilir, ancak doğumdan birkaç gün sonra ağrı azalacaktır.
Sezaryen sonrası normal hastanede kalış süresi genellikle 3 gündür. Mümkün olduğunca bebeğinizi emzirmeniz sağlanır. Taburcu olmadan önce sezaryen sonrası komplikasyonların belirtileri anneye söylenir. Sezaryen yarasının iyileşmesi en az 4 hafta sürecektir. Doğumdan sonraki 1 yıl süresince yaranın olduğu bölgede hafif ağrı görülebilir.
Bununla birlikte anne aşağıdaki hususlara dikkat etmelidir:
- Yorulduğunuzda dinlenin. Yeterince uyuyun.
- Her gün yürümeye çalışın. Her geçen gün biraz daha fazla yürüyün ve mesafeyi azar azar arttırın. Yürümek kan akışını hızlandırın ve zatürre, kabızlık ve kan pıhtılaşmasını iyileştirmeye yardımcı olur.
- Bisiklet, koşu, ağırlık kaldırma ve aerobik gibi ağır egzersizlerden doğumdan sonra en az 6 hafta süresince uzak durulmalıdır.
- Bebeğinizden daha ağır herhangi bir şey kaldırmayınız.
- Öksürürken veya derin nefes alırken yaraya bir yastık koyabilirsiniz. Bu şekilde karın desteklenir ve ağrı azalır.
- Normal bir şekilde duş alabilirsiniz. Duştan sonra yarayı gereğince kurulayınız.
- Doğumdan sonra vajinal kanama görülebilir. Hijyenik ped kullanabilirsiniz. Doktorunuza danışmadan tampon kullanmayınız.
- Doktorunuza danışmadan araç kullanmayınız.
- Sezaryen doğumdan sonraki 6 hafta çalışmanız mümkün olmayabilir. Yaptığınız işe veya nasıl hissettiğinize göre bu durum değişebilir.
- Ne zaman tekrar cinsel ilişkiye girebileceğinizi doktorunuza danışınız.
ERKEK