Göze dışardan giren her türlü cisim göz için yabancı cisimdir ve çeşitli semptomlara neden olarak kişiyi büyük ölçüde rahatsız eder. Genellikle kornea tabakasını etkileyen gözdeki yabancı cisimler, hassas olan göz yapısını ciddi etkileyebilmektedir. Göze yabancı cisim kaçması, gözde uzun süren rahatsızlığa sebep olabileceği gibi, kalıcı hasarlara da yol açabilmektedir. En önemlisi ise, göze kaçan yabancı cisme karşı yanlış ve bilinçsizce bir müdahale de bulunmak kürlüğe neden olmaktadır. Bu sebeple göze kaçan yabancı cisim ne olursa olsun, küçük bir cisim denmemeli ve uzman bir doktor tarafından çıkarılması gerekir. Aksi halde küçük bir cisim yaşam boyu kör kalmaya neden olabilecektir.
Gözdeki Yabancı Cisim Sert İse Ne Yapılmalıdır?
Göze kaçan yabancı cismin metal ve plastik gibi sert cisimler olması, göz sağlığı için oldukça tehlikelidir. Göz yapısına zarar verme ihtimali olan yabancı sert cisimleri çıkarmak için gözleri olabildiğince açık tutmak bu noktada oldukça önemlidir. Bu durumla karılaşan kişilerin amatörce müdahale yağmaktan mutlaka çekinmeleri ve en yakın sağlık kuruluşuna gözün üzeri kapalı bir şekilde gidilmelidir. Göze kaçan sert cisimleri çıkarmak için yapılan en sık yanlışlar arasında cımbız ve kürdan gibi araçlarla yabancı cismi çıkarmaya çalışmaktır. Bu tür yanlış hareketler sert cismin daha da derine gitmesine ve göz sağlığına ciddi ölçüde zarar vermesine neden olacaktır.
Göze Kirpik Kaçmışsa Ne Yapılmalıdır?
Göze yabancı cisim kaçmalarında en sık karşılaşılan toz ya da kirpik kaçmasıdır. Önemsenmeyen bir durum gibi görünse de, yanlış yöntemlerle kirpik ya da toz çıkarılmaya çalışıldığında, diğer büyük yabancı cisimler kadar göze zarar vermek söz konusudur. Bu sebeple gözdeki kirpiği çıkarmak için aydınlık bir tarafa dönmek ve gözleri iyice açarak nemli bir bez yardımı ile gözdeki yabancı cismi çıkarmak başvurulacak ilk yöntemler arasındadır. Gözde sulanma ya da kaşıntıya neden olabilecek yabancı cisimlere karşı sürekli gözleri ovuşturma isteğine karşı koymak da olması gerekenler arasındadır. Bu tür belirtiler için evde bulunan gözyaşı damlasından kullanmakta sakınca yoktur.
Gözde Yabancı Cisim Tedavisi Nasıldır?
Gözdeki yabancı cisimlerin tedavisi, yabancı cismin türüne ya da büyüklüğüne göre değişmektedir. Gözdeki yabancı cisim, toz ya da kirpik gibi zararsız şeylerse doktora gitmeye gerek kalmadan evdeki imkânlarla gözü yabancı cisimlerden temizlemek mümkündür. Gözün yapısına zarar verebilecek büyüklükte olan ve evde çıkması zor olan cisimler için mutlaka doktora gidilmeli ve öncesinde çok fazla çıkarmak için kurcalamamaya dikkat etmek gerekir. Kulak çubuğu gibi nesnelerle çıkarmaya çalışmak zararsız gibi görünse de, gözün koruma tabakası olan korneaya zarar vermek olasıdır. Doktor tarafından muayene edilen gözde yabancı cisim durumlarında, en uygun tedavi, gözün aldığı hasara göre uygulanan tedavi şeklidir.
Gözde Yabancı Cisim ve Medikal Tedavi
Gözde yabancı cisim ile gelen hastaya Propakain %5 HCL içerikli damla damlatılarak önce analjezi sağlar. Bu uygulama aynı zamanda geçici rahatlama sağlar (10-15 dk). Göz ışık kaynağı ile incelenerek yabancı cisim araştırması yapılır, iğnesi çıkarılmış intraket veya ıslak sponge ile alınmaya çalışılır. Alınamadığı durumlarda veya derin yerleşen cisimleri çıkarmaya uğraşmadan hasta göz hekimine sevk edilmelidir. Analjezi sonrası cisim çıkarılması ve göze izotonik uygulaması daha rahat olacaktır. Her bir göze minimum 500 cc izotonik ile olacak şekilde yıkama yapılmalıdır. Taburculuk düşünülen hastaya antibiyotik içerikli göz damlaları ve oftalmik jeller veya suni göz yaşı preperatları reçete edilebilir. Diğer taraftan şiddetli göz ağrısı var ise NSAİİ içerikli göz damlaları eklenebilir. Göz hekimi poliklinik kontrol önerisinde bulunularak hasta taburcu edilir.
Not: Hastaya Propakain %5 HCL reçete edilmez. Hasta geçici analjezi durumuna alışarak bunu kullanmada ısrarcı olabilir. Bu ilaç sık kullanıldığında ciddi kornea hasarı yaptığı bilinmektedir. Hastanın eline temin edilmemelidir.