Gebelik, bilindiği gibi hem anne sağlığı hem de bebek sağlığı için özel koşulları barından ve bazı özellikleri itibariyle hassas davranılması gereken dönemlerdendir. Hamilelik; beslenme ve alışkanlıklar açısından dikkat edilmesi gereken bir dönem olduğu gibi, ilaç kullanımı açısından da dikkat edilmesi gereken hassas bir dönemdir. Bu bağlamda en sık merak konulardan biri de gebelikte ağrı kesici ilaç kullanımı durumudur. Gebelikte kullanılabilecek veya gebelikte kullanılamayacak ağrı kesici ilaçlardan bahsedilecektir.
Genel Anlamda Ağrı Kesiciler
Ağrı kesiciler; NSAİİ, narkotik ve parasetamol (Parol*) türevi olarak kabaca özetlenebilir. İlaçlar genel olarak allerji, kan değerlerine bozulma, mide ve barsak hastalıkları, bulantı ve anaflaksi de başta olmak üzere çeşitli yan etkilere sahip olabilmektedir. Parasetamol etken maddeli olmayan ağrı kesici ilaçlar genel kaide olarak gebelikte önerilmemektedir. Fakat doktor önerisi ile ve doktor kontrolü ile istisnai durumlar söz konusu olabilir. Herhangi bir ilaç konusunda şüpheniz varsa mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Gebelikte Ağrı Kesici Olarak Parasetamol (Parol) Kullanımı Güvenli mi?
Diğer ağrı kesici ilaçlarla kıyaslandığında, sadece parasetamol etken maddeli ilaçlar(*) lüzum halinde gebelikte kullanılabilir. Diğer türevdeki narkotik veya NSAİİ grubu günlük hayatta sık kullanılan ilaçların gebelikte kullanımı uygun değildir ve teratojenik etkileri söz konusu olabilir. Eğer anne belirgin ağrı hissediyorsa (örneğin kas ve eklem ağrıları, diş ağrıları, bel ağrıları vs.) kullanılabilecek en güvenilir etken madde parasetamoldür. Parasetamol, gebelik kategorisi B olup gebelerde güvenle kullanılabilir. Gebelik kategorisi B olan ilaçların, insanlarda yapılan çalışmalarda fetüse bir zararının olmadığı gösterilmiştir. Genel kural olarak gebelikte en doğru olanı, özellikle 1. ve 2. trimester döneminde, herhangi bir ilaç kullanmamaktadır. Fakat anne için ağrılar dayanılmaz ise parasetamol etken maddeli ilaç kullanımı en doğrusu olacaktır. Bu ilaçları kullanabilmenin şartı bilinen allerjik reaksiyon veya karaciğer hastalığı bulunmamasıdır. Diğer taraftan bu tür ilaçların kullanımı, yan etkilerine yönelik yaklaşım ve gebelik etkilerine doktorunuz karar verecektir.
Gebelikte Ağrı Kesici İlaç Kullanırken Neye Dikkat Etmek Gerekir?
Gebelikte ağrısı kesici ilaçlar başta olmak üzere ilaç kullanırken dikkat edilmesi gerekilen en önemli unsurlar şu şekilde sıralanabilir:
- İlacın etken maddesi
- İlaca yönelik allerjinizin olup olmadığı
- İlaç yan etkileri
- İlaç etkileşimi
Gebelikte kullanmak istediğiniz ilacın ana etken maddesi harici, ilaç içerisinde başka etken maddeler de olabileceği düşünülerek prospektus bilgisi dikkatle incelenmelidir. Diğer etken maddeler teratojenik olup olmadığı önem arz eder ve fetüs için sakıncalı olabilir. Bu tür ilaçlar kullanılmadan önce mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Gebelikte Kas Gevşetici İlaç Kullanılabilir mi?
Gebelikte kas gevşetici ilaçlar kesin kontraendike olup, kullanımından sakınılmalıdır. Bu tür ilaçların gebelik kategorisi X olup fetüse zarar verir, teratojeniktir.
*Parasetamol (Asetaminofen) etken maddeli, piyasadaki bazı ilaçlar:
- Parol
- Minoset
- Panadol
- Tamol
- Tylol
- Pirofen
- Efferalgan
- Calpol
- Paranox
- Vermidon
- Setamol
- Termacet
- Volpan
- Parasedol
- Paracet
- Seskamol
- Deminofen
Gebelikte hiç bir ilacı, özellikle ağrı kesicileri jinekolog doktor önermeden kullanmayın, eczanelerden reçetesiz ilaç almayın.