Histerektomi, uterusun yani rahmin cerrahi bir müdahale ile yerinden çıkarılması işlemidir. Yunanca’da rahim; Histere anlamına, Ektome ise kesme anlamına gelmektedir. Sık başvurulan bir yöntem olmakla beraber kadınlarda sezaryen ameliyatlarından sonra en fazla yapılan cerrahi müdahale olduğu rahatlıkla söylenebilir.
Histerektomi Ne Şekilde Yapılır?
Histerektomi karın ve vajinal yollardan farklı şekillerde yapılabilmektedir. Bu farklılıkların sebebi kişinin hastalığının durumuna, tespit edilen bulgulara ve doktara göre değişmekle beraber aşağıda daha detaylı bir şekilde bu farklıları bulabilirsiniz.
Total Abdominal Histerektomi
Uterusun (rahmin) karından açılan bir kesi yolu ile tamamının çıkarılmasıdır. Bu kesinin şekli yatay ve dikey şekillerde olabilir. İyileşme süresi oldukça uzun olmakla beraber bu yöntemin avantajlarının olduğu bazı noktaların olduğu söylenebilir. Doktorun bu yöntemle rahim ve iç organlar üzerindeki değerlendirmesi daha net olacaktır. Özellikle büyük urlarda, kanser teşhislerinde bu yöntem oldukça etkilidir.
Subtotal Histerektomi
Bu yöntem rahmin tamamının değil sadece belirli bir kısmının çıkarılmasıdır. Subtotal histerektomi ameliyatlarında rahmin ağız kısmı çıkarılmaz.
Vaginal Histerektomi
Bu yöntemde herhangi bir kesi işlemi söz konusu değildir. Kesi işlemi vagen (vajina) içerisinde gerçekleşir ve karından yapılan kesi ile kıyaslandığında iyileşme süreci oldukça kısadır.
Laparoskopik Histerektomi
Cerrahi müdahalenin tamamının veya bir kısmının laparaskop denilen alet yardımı ile yapıldığı yönteme verilen isimdir. Bu alet ışıklı, mercekli bir sistemden oluşan, ince yapıda bir alettir. Küçük bir kesi ile karın bölgesi açıldıktan sonra açılan kesiden içeri doğru sokulur. Karın içerisine sokulan laparaskop aldığı görüntüyü ekrana yansıtır ve doktor daha detaylı görüntüleme elde etmiş olur. Laparoskopik histerektomi ameliyatları diğer yöntemlere göre daha uzun sürer ancak iyileşme süresi açılan kesinin ebadı ile kıyaslandığında oldukça kısadır.
En Fazla Hangi Yöntem Tercih Ediliyor?
Vaginal histerektomi bu anlamda en iyi yöntem olabilir sebep olarak; karın bölgesinde herhangi bir kesi izinin kalmaması ve iyileşme sürecinin oldukça kısa olması gösterilebilir. Bu bağlamda her yöntemin kendine göre avantajları olduğu gibi bulgular burada belirleyici faktör olabiliyor çoğu zaman. Ayrıca ameliyatı gerçekleştirecek olan cerrahın tecrübesi hangi yöntemde fazla ise uygulanacak yöntemin belirlenmesinde etkili olabilmektedir. Şartların uygun olması durumunda laparoskopik yöntemin de oldukça etkili olduğu söylenebilir.
Hangi Durumlarda Histerektomi Yöntemine Başvurulur?
Histerektomi ameliyatına neden oluşturabilecek rahatsızlıkları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kanser
- Myomlar
- Kanamalar
- Endometriozis
- Rahim Sarkmaları
- Uzun süreli ve tedavide yanıt alınamamış rahim kaynaklı ağrılar
Bu gibi rahatsızlıkların sonucunda histerektomi ameliyatlarına başvurulabilir ancak bu ameliyatların geneli yumurtalık ve tüplerin alınmasını içermemektedir. Alınmalarını gerektirecek durumlarda bunlarında ameliyata dahil edildiğini belirtmekte fayda var.
Histerektomi Ameliyatının Riskleri
Büyük ölçekli ameliyatların genelinde görülebilen risklerin tamamını taşıyan bir müdahaledir. Bu riskleri şu şekilde sıralayabiliriz.
- Enfeksiyon
- Anestezik sorunlar
- Müdahale edilecek bölgeye yakın organların yaralanması
- Ameliyat esnasında ve sonrasında kanama
- Akciğerde pıhtılaşma
- Yumurtalıkların çıkarılmasına bağlı menopoz
- Ölüm
Histerektomi Öncesindeki Süreç
Ameliyat öncesi bir takım tetkiklerin yapılması gerekmektedir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kan tahlili
- İdrar tahlili
- Kalp grafiği
- Akciğer filmi
- EKG
Bunlara ek olarak hazırlık aşamasında rahim içinde parça alınması söz konusu olabilir. Herhangi enfeksiyonel bir durumun önüne geçilmesi adına antibiyotik histerektomi ameliyatı öncesi yapılmaktadır. Ameliyat sonrasında sıvı verilebilmesi için kol bölgesine plastik iğnelerin takılması söz konusudur. Ayrıca idrar durumunun takibatı için idrar sondası uygulaması yapılabilir.
Histerektomi Ameliyatından Sonra
Bu ameliyatın bazı fiziksel etkileri söz konusudur. Histerektomi sonrasında artık adet oluşumu söz konusu değildir. Eğer ameliyatta yumurtalıklar alınmamışsa hormon salgılanması devam eder, ancak rahim olmadığından dolayı gebelik mümkün değildir. Yaş faktörüne bağlı olarak eğer ameliyatı 45 yaşının altında olmuşsanız ve yumurtalıklar alınmış ise, erken osteoporoz riski (kemik erimesi) ile karşılaşabilirsiniz. Ayrıca yumurtalıkların alınması hormonların ortadan kalkması anlamına geleceğinden, menopoz bulgularının görülmesi olasıdır.
Histerektomi Ameliyatı ve Cinsel Hayat
Sık sorulan sorular arasında yer alan ameliyat sonrası cinsel hayat konusunda şunları söyleyebiliriz. Uzmanlar histerektomi ameliyatına sebebiyet veren durumun eğer cinsel hayatı engelleyici bir etkisi varsa ve kişi ameliyat olmuşsa, ameliyat sonrası cinsel hayatta mevcut sorunun varlığı olmayacağından dolayı olumlu yönde değerlendirdiklerini belirtelim. Rahmin tamamının alınması veya üst kısmının alınarak rahim ağzının bırakılması cinsel açıdan bir fark oluşturmadığı dile getirilmektedir.
