Yanık Tedavisi ve yanıklar için önlemler
Ciddi yaralanma ve hatta ölümlere yol açabilen ev kazaları aslında basit güvenlik tedbirleriyle önlenebilir. Etrafınıza biraz göz gezdirip hazırlık yaparak kendinizi ve sevdiklerinizi koruyabilirsiniz. İşte yolları.
Yemek Pişirirken Yanıkları Önlemek
Mutfak evin kalbidir ve en çok yanık vakasının burada ortaya çıkması şaşırtıcı değildir. Neyse ki bu yanıkların bir çoğu önlenebilir. İşte mutfağınızı daha güvenli bir yer haline getirmenin yolları:
- Yemek pişerken mutfaktan ayrılmayın.
- Tencerenin tutacak kısımlarını takılmanıza imkan vermeyecek bir şekilde arkaya doğru döndürün.
- Kurutma havluları, plastik torbalar ve eldiven gibi nesneleri ocaktan uzak tutun.
- Çocuğunuzu veya evcil hayvanınızı tutarken ocağa yaklaşmayın.
- Çocukları ve evcil hayvanları ocaktan ve fırından uzak tutun.
Mutfak Yanıklarında İlk Yardım
Mutfak ortamında meydana gelen yanıklarda aşağıdaki adımlar uygulanmalıdır:
- Yanan bölgeye soğuk su tutulur veya soğuk suya daldırılır (buzlu su kullanılmamalıdır). Ayrıca temiz, soğuk ve ıslak bir havlu ile örtülebilir.
- Temiz bir kumaş veya steril bandaj ile yanan bölge örtülebilir.
- Yanan bölgeye baskı ve sürtünme önlenmelidir.
- İbuprofen veya acetaminofen gibi reçetesiz ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Yanan bölgeye yağ, buz, tüylü kumaş, yapışkanlı bant, krem, yağ spreyi gibi uygulamalar yapılmamalıdır. Yanık şiddetliyse ve enfeksiyon belirtileri gösteriyorsa doktora gidilmelidir.
Kaynar Su Yanıklarının Önlenmesi
Ev içinde gerçekleşebilecek yanık kazaları arasında en ani ve beklenmedik olan kaynar su yanıklarıdır. Her yıl sıcak sıvılardan ötürü binlerce kişi yaralanmakta, bunların da çoğunluğunu bebekler, çocuklar ve gençler oluşturmaktadır. Çocukların derileri yetişkinlere göre daha incedir ve sıcak sıvılarda yanık oluşma ihtimali çok daha fazladır. Bazı basit önlemlerle kendinizi ve ailenizi kaynar su yanıklarından koruyabilirsiniz.
- Su ısıtıcıyı 50 dereceye ayarlayın.
- Çocuğunuzu banyo küvetine koymadan önce suyun sıcaklığını mutlaka kontrol edin.
- Banyoda çocuğunuzu asla yalnız bırakmayın.
- Ocakta kaynamakta olan sıvıların bulunduğu kapların tutacak kısımlarını çocukların erişemeyeceği şekilde çeviriniz.
- Bebeğinize vereceğiniz süt, su gibi sıvıları asla mikrodalga fırında ısıtmayın.
- Etrafınızda çocuklar varken kapaklı bardaklar kullanın.
- Çorba, kahve veya çay gibi sıcak sıvıları mutfak tezgahlarının veya masaların kenar kısımlarına yerleştirmeyin.
Kaynar Su Yanıklarında İlk Yardım

* Sıvının dökülmesiyle ıslanmış giysileri hemen çıkardın.
* Yaklaşık 30 dakika boyunca soğuk suya tutun.
* Yanık bölgeye buz uygulamayın. Buz, hasar gören bölgeye kan akışını durdurabilir.
* Kaynar su yanıklarına tükürük veya yağ uygulamayınız.
Güneş Yanıklarının Önlenmesi
Kanser türleri arasında en yaygın görülenlerden biri cilt kanseridir. Sürekli güneş yanıklarına maruz kalmak cilt kanseri riskini arttırdığından güneş yanıkları önlenmelidir.
- Güneş Koruması: Güneş koruma kreminizin hem UVA hem de UVB koruma özellikli ve en az 30 SPF olmasına dikkat ediniz. Güneş altındayken her iki saatte bir kremi tekrar uygulayınız. Fazla terleyen kişiler veya denize/havuza girip çıkan kişiler kremi daha sık uygulamalıdır.
- Şapka: Sıkı bir dokuya sahip şapkalardan kullanın. Şapkanın başı dört yandan koruyor olmasına dikkat edin.
- Güneş Gözlüğü: Güneş gözlerinize de zarar verebilir. UVA ve UVB korumalı güneş gözlükleri ileri yaşlarda kataraktı önlemeye yardımcı olur.
Güneş Yanıklarında İlk Yardım
- Ağrı ve yanmayı azaltmak için ibuprofen ağrı kesici alınabilir.
- Şişme ve acıyı azaltmak için günde üç kere reçetesiz hidrokortizon krem veya nemlendirici krem uygulanabilir.
- Kabarcıklar patlarsa ölü derinin atılması sağlanmalı ve antibiyotik merhem sürülmelidir. Oluşan kabarcıklar patlatılmaya çalışılmamalıdır.
- Gün içerisinde birçok kez soğuk duş ve ıslak kompres yapılmalıdır.
- Güneş yanıklarına vazelin veya yağ sürülmemelidir.
Yangınlar ve Elektrik Kazaları İçin Önlemler
- Yatakta sigara içmeyin,
- Evinizde mutfak, yatak odası, fırın gibi yerlerin yakınına yangın alarmları koyun. Duman detektörleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.
- Yangın esnasında çıkış planı yapın ve bütün ailenin bunu öğrenmesini sağlayın.
- Mutfakta bir yangın söndürücü bulundurun ve yıllık kontrolünü yaptırın. Nasıl kullanılacağını öğrenin.
- Su ısıtıcının ayarını 50 derece veya altında tutun. Banyo suyunun sıcaklığını mutlaka kontrol edin.
- Temizlik malzemeleri ve boyaları serin yerlerde saklayın.
- Elektrik sigortalarını doğru kullanın, prizlere aşırı yükleme yapmayın ve elektrik yalıtımlı topraklama elektrik kabloları kullanın.
- Çatı, bodrum ve garajı temiz tutun ve güvenliğini sağlayın.
- Çim biçme makinası, kar küreme makinası ve zincir testere gibi gazlı ekipmanlara dikkat edin.
- Yangın çıkarma olasılığı bulunan patlayıcı maddelere dikkat edin.
Yanık Kremleri ve Yanığa İyi Gelenler
Silverdin Krem: Bu kremi eczanelerden temin edebilirseniz. Yanık için oldukca sık kullanılan kremlerin başında gelir.
Antibiyotikli kremler: Yanık dereceniz fazla ise ve iltihap riski mevcutsa kullanmak faydalı olabilir.
Madecasol Krem: Yanıklarda ve cerrahide iz kalmayı önleyen kremlerdendir.
Sıvı Replasmanı: Yanığın en büyük problemi sıvı kaybıdır. Ciddi yanıklarda damar yolundan (iv) hızlı bir şekilde Serum Fizyolojik (SF) sıvısı verilir. Bunun icin ACIL`e gidilmelidir.
Ciddi olgularda mutlaka hekime başvurulmalıdır. Ciddi yanıklar ciddi sıvı kaybına neden olur ve hayati risk taşır.