
Tüp bebek (in vitro fertilization), en basit tanımı ile kadın yumurtalıklarından özel yöntemler ile alınan yumurtaların erkek spermiyle laboratuar ortamında birleştirilmesi olayıdır. Döllenme denilen bu olay sonucunda oluşan embriyo tekrar anne rahmine yerleştirilir. Anne rahmine yerleştirilen bu embriyonun gelişimi sunucunda bebek meydana gelecektir.
Tüp bebek tedavisinde iki farklı uygulama yöntemi vardır. Klasik tüp bebek uygulaması (IVF) ve mikroenjeksiyon (ICSI) adı verilen bu yöntemlerden günümüzde en yaygın olarak kullanılanı mikroenjeksiyon yöntemidir. Mikroenjeksiyon yönteminin yaygın olmasının nedeni sperm sayısı az olan ve spermiogram değerleri bozuk olan hastalarda daha fazla olasılık oluşturmasıdır.
Klasik tüp bebek uygulaması yönteminde kadından alınan yumurtanın etrafına laboratuar ortamında çok sayıda sperm bırakılır. Bırakılan bu spermlerden birisi kendi kendisine spermi döller. Mikroenjeksiyon yönteminde ise kadından alınan yumurtaya mikroskobik yöntemler ile tek bir sperm yerleştirilir. Bu yöntemde dölleme olayı dışarıdan müdahale ile gerçekleştirilir. Bu iki tedavi yönteminde döllenme olayı haricinde diğer bütün işlemler ortaktır.
Tüp bebek tedavisi genel olarak beş kısımda gerçekleşmektedir. Birinci kısımda ilk muayene ve çiftin değerlendirmesi yapılır. Geçmişte görülen tedaviler, yaşanılan gebelik ve doğumlar göz önüne alınır. Film çekimi ve tahliller yapılır. İkinci kısımda yumurtalıkların uyarılması ve yumurta oluşturulması sağlanır. Bu aşamada yapılan tedaviler ile yumurtaların gelişmesi ve çoğalması sağlanır. Üçüncü kısımda tedavi sonucu geliştirilen yumurtalar toplanarak laboratuarda döllenme için saklanır. Bu aşamada erkekten de sperm alımı gerçekleştirilir. Dördüncü kısımda elde edilen spermler ve toplanan yumurtalar bir araya getirilerek dölleme işlemi gerçekleştirilir. Döllenen yumurtalar laboratuarda saklanır. Beşinci kısımda dölleme işlemi gerçekleştirilmiş ve laboratuarda saklanmış olan yumurtalar rahim içerisine yerleştirilir. Bu şekilde embriyo oluşumu başlatılmış olur. Döllenmiş yumurtalar rahim içerisine yerleştirildikten 10-12 gün sonra gebelik testi yapılarak hamileliğin oluşumu kontrol edilir.