Her yıl birçok kişi yaşamını sürdürebilmek için organ bağışına ihtiyaç duymaktadır. Ancak ne yazık ki ülkemizde organ bağışı oldukça geride kalmıştır. Yeterince bilgi sahibi olunmadığından ya da umursanmadığından çok sayıda kişi organ nakline soğuk bakmaktadır. Ancak organ nakli özellikle kronik hastalığı olan ve ya çok ağır bir kaza geçirip organlarından birini kullanamayan kişiler için hayati önem taşır.
Organ Bağışı Süreci
Organ bağışı için dört durum söz konusudur. Kişi hayatta iken organ bağışçısı olmak istemediğini belirtmediği sürece potansiyel organ bağışçısı sayılır. İkinci durum ise kişinin akrabaları vefat edenin organ bağışçısı olmak istemediğini söylerlerse organ bağışı yapılmaz. Gönüllülük var ise kişi hayattayken organ bağışçısı olmak istediğini gerekli kuruluşlara iletir. Vefatı sonrasında organları ihtiyaç sahibi hastalara umut olur. Bir diğer yol ise kişi hayatını kaybettikten sonra ailesi tarafında organlarının bağışlanmasıdır.
Organ Bağışı İçin Başvuru Noktaları
Kişi sağlığında organ bağışçısı olmak istiyorsa bir çok noktaya müracaat edebilir. Başta organ nakil merkezleri olmak üzere, il sağlık müdürlükleri, büyük hastanelerde bulunan organ nakil üniteleri ve organ nakil vakfı bu yöndeki başvuruları almaktadır. Başvurulan bu kuruluşlarda bir form doldurarak organ bağışçısı olunabilir. organ bağışçısı olma isteği aile ile de paylaşılmalıdır. Böylece sonradan ortaya çıkabilecek karışıklıklar önlenmiş olur. Ayrıca organ bağışçısı olmaktan vazgeçilirse yine bu merkezlerden birine gidilerek kolaylıkla bağışçı kartı iptal edilebilir.
Nakil Yapılabilen Organlar
Tıptaki gelişmeler ile birlikte çok sayıda organın nakli yapılabilmektedir. Yaşarken bağışlanabilen organlar kişide iki tane bulunan ya da kendini yenileme özelliği olan organlardır. Bu organlar böbrek, karaciğer, yenilenebilir hücreler, kan ve iliktir. Yaşarken bağış yapan kişinin yaşından çok organların durumu çok önemlidir. Ancak 70 yaşın üstündeki bağışçılar genel olarak tercih edilmez. Bunun dışındaki organların yaşarken bağışlanması kanun yoluyla yasaklanmıştır. Ölümden sonra bağışlanabilecek organlar daha kapsamlıdır. Kalp, pankreas, karaciğer, damar, bağırsak, kulak kemikçikleri, deri, kalp, gözün saydam tabakası, akciğer, kemik dokusu, kıkırdak dokusu, beyin zarının bir kısmı ve kas bağış yapılabilen organlardır.
Organ Bağışçısı Olmak İçin Gerekli Şartlar
Organ bağışı olacak kişi 18 yaşını doldurmuş ve ayıt etme kabiliyeti yerinde olmalıdır. Ayrıca herhangi bir kanser teşhisi konmamış olması gerekir. Bunun yanında HIV AIDS gibi virüslere sahip olan kişilerin organları kabul edilmez.
Bağışçı Adaylarının Çekinceleri
Birçok kişi organ bağışının ne kadar önemli olduğunu bildikleri halde organ bağışından uzak dururlar. Bunun sebebi geneli söylentiden ibaret olan bazı korkulardır. Çoğu insan organ bağışçısı kartı taşıması durumunda organlarının alınması için acele edileceği ve kendisini kurtarmak için yeterince müdahale yapılmayacağı korkusunu taşır. Ancak bir kişi herhangi bir acil durumdan dolayı hastaneye kaldırıldığında tıbbın tüm imkanları onu kurtarmak için seferber edilecektir. Tedavi öncesi organ bağış kartına bakma gibi bir durum da söz konusu değildir. Tüm tedavi yöntemleri denendikten sonra beyin ölümü de gerçekleşmişse bağışçının organları organ için bekleyen hastalara nakledilir. Başka bir korku da organ bağışı sonrası ölü kişinin vücut bütünlüğünün bozulması ihtimalidir. Organ bağışından organ tamamen ameliyat ortamında bağışçıdan alınır. Canlı bir insan vücudu için ne kadar hassas davranılırsa o kadar disiplinli bir ameliyat gerçekleştirilir. Mümkün olduğunca az kesik oluşturulur. Oluşturulan kesikler canlı bir hastanın ameliyatı sonrası nasıl kapatılıyorsa öyle dikkatlice kapatılır. Sonrasında vücut güzelce temizlenir ve morga kaldırılır. Korkulanın aksine vücutta herhangi bir deforme olmayacaktır.