Obstrüktif akciğer hastalıkları birden fazla hastalığın bir araya gelerek oluşturduğu, akciğerlerdeki ventilasyon sisteminin bozulduğu kronik ve sonuçları ciddi olabilen hastalıkları ifade eder. Dünyada en çok ölüme neden olan hastalıklar arasında sayılmakla beraber, kronikleşmiş formları kısaca KOAH (Kronik Obtrüktif Akciğer Hastalığı) olarak adlandırılabilir. KOAH amfizem, kronik bronşit ve her ikisinin de aynı anda görüldüğü 3 ayrı tipten oluşur. Hastalığın şiddeti ve belirtileri de bu tiplere göre değişiklik göstermektedir.
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları Nelerdir?
KOAH’ın ilk aşaması amfizemdir. Amfizem akciğerlerde bulunan hava keseciklerinin tahrip olması sonucunda nefes alışverişinde ciddi bozulmaların ortaya çıkması nedeni ile oluşur. Alınan nefesin tam olarak dışarıya verilememesi nedeni ile amfizem hastaları çoğunluk ile nefes darlığı çekerler. Bu KOAH’ın ilk tipidir.
İkinci tipi ise kronik bronşittir. Kronik bronşit de yine ciğerdeki tahribat nedeni ile sürekli öksürük ve balgam çıkarmaya neden olan sık sık krizlere neden olabilen bir hastalıktır. Bronşit çoğunlukla kalp yetmezliğine kadar uzanan bir hastalık yelpazesini de beraberinde getirmektedir.
KOAH’ın son tipi ise bronşit ve amfizemin aynı anda yaşandığı karışık tiptir. Hastaların büyük kısmı mix belirtiler göstermektedir. KOAH tedavisi olan bir hastalık değildir ve hastayı rahatlatacak semptomatik yaklaşımlar esastır.
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları Kimlerde Görülür?
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları büyük oranda 50-60 yaş arası, özellikle sigara içen erkeklerde görülmektedir. Sıklıkla olmasa da sigara kullanan kadınlarda ve genç yaşlarda da görülebilmektedir. Hastalığın ortaya çıkmasının en önemli nedeni sigaradır. Düzenli sigara kullanımı ortaya çıkan kötü etkiler KOAH riskini de üst düzeye çıkarmaktadır. Bunun yanı sıra kimyasal boyaların çok fazla solunması, kirli hava koşullarında uzun süre yaşanması da KOAH’ı tetikleyen unsurlar arasında yer alır. Tekstil sanayi üretim kısımlarında çalışan kişilerin maruz kaldıkları ve soludukları maddeler nedeni ile risk grubunun üst sıralarında bulunduğu söylenebilir. İnhalasyon yolu ile irritan madde alımları da KOAH nedeni olmakla beraber aynı zamanda kanserojeniktir.
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları belirtileri hastalığın tipine göre değişiklik göstermektedir. Amfizemde hasta sıkça nefes darlığı ve göğüs ağrısı çekmektedir. Nefes darlığı önceleri yoğun hareketler sonrasında kendini gösterirken zamanla normal tempoda yürüyüşte, hatta uyku halindeyken bile ortaya çıkabilmektedir. Bu nefes darlığı hastanın tüm hayatını ve günlük işlerini oldukça kötü yönde etkiler.
Bronşitin belirtileri yoğun, mavi ve mora yakın balgam çıkarma ve kronik öksürüktür. Öksürük iki yıl boyunca yılda üç ay devam edecek şekilde kendini gösteriyorsa hastanın kronik bronşite yakalanmış olma riski büyüktür. Bronşit olan hastanın sık sık öksürük krizlerine tutulması da en önemli belirtilerdendir.
Karışık tipte ise hastanın bütün hayatı durma noktasına gelir. KOAH yavaş yavaş ilerler ve bir kere başladıktan sonra ortadan kaldırılması mümkün değildir. Bu nedenle ilk belirtiler fark edilir edilmez derhal doktora muayene olunmalıdır.
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları Teşhisi Nasıl Yapılır?
Hastalıkların teşhisi öncelikle hastanın belirtilerinin dinlenmesi ile başlar. Belirtiler büyük oranda KOAH ile benzerlik gösteriyor ise akciğer filmi ve solunum fonksiyon testleri ile teşhis koyulabilmektedir. Özellikle Amfizemin astıma oldukça benzeyen belirtileri olması nedeni ile hekim tarafından teşhisin oldukça dikkatli bir biçimde koyulması gerekmektedir.
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları Tedavisi Nedir?
Belirtilerin fark edildiği ilk günden itibaren doktor kontrolünde bir tedavi başlatılırsa hastalığın ilerleyişinin durdurulması mümkündür. Ancak KOAH sona erdirilebilen bir hastalık değildir. Hastanın yaşam tarzını değiştirmesi ve hekim tavsiyesi ile verilen belirtileri azaltıcı ilaçlar sayesinde etkisi azaltılabiliyor olsa bile hastanın yeninden hastalığı tetikleyici durumlarda kalması KOAH’ın kısa sürede yeniden başlaması ve ilerlemesi için ortam yaratmaktadır.
Obstrüktif Akciğer Hastalıkları Önlemek İçin Neler Yapılmalı?
Hastanın mutlaka sigarayı bırakması gerekir. Bunun yanı sıra sigara içilen ortamlardan, sisli ve aşırı nemli yerlerden uzak durmalı nefes almayı güçleştirecek her türlü aktiviteyi bırakmalıdır. Hastanın varsa aşırı kilolarından kurtulması ve sağlıklı beslenmesi de hastalığın belirtilerinin kaybolması için büyük önem taşır. KOAH kökten yaşam tarzı değiştirilip iyileştirilmediği müddetçe tedavi edilebilen bir hastalık değildir. Hastanın çabası ile büyük ölçüde etkisi azaltılabiliyor olsa da bu tamamen ortadan kalkması anlamına gelmemektedir. Bu nedenle belirtilerin fark edilmesinin ardından hızlıca tedavi programı başlatılmalıdır.
ERKEK