Obezite (Şişmanlık) Nedir?
Obezite, Yunanca obere sözcüğünden türemiş başlıca çevresel faktörler ve genetik yatkınlık ile vücudun sahip olduğu yağ kütlesinin yağsız kütleye oranla çok daha fazla olduğu; boya göre ağırlığın (BKI=Beden Kütle İndeksi) olması gerekenin üzerinde olduğu multifaktöriyel bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü’nün tabiri ile vücutta sağlığı bozacak nitelikte aşırı ve anormal ölçüde yağ birikmesidir.
Obezitenin Görülme Sıklığı
Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır ve her geçen gün obezite görülme sıklığı artmaktadır.
Ülkemizde de bakanlığımızca yapılan “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010” ön çalışma raporuna göre obezite sıklığı;
- Erkeklerde %20,5
- Kadınlarda ise % 41,0
- Toplamda % 30,3’ dur.
Obezitenin Yol Açtığı Sağlık Sorunları
Obezite fiziksel ve psikolojik sıkıntıların yanı sıra bireyin hayatını tehlikeye atan ciddi sağlık sorunları da beraberinde getirmektedir ve obez bireylerde belirgin bir morbidite ve mortalite artışı vardır. Çünkü vücutta anormal ve aşırı yağ birikmesi dokular ve sistemler üzerinde anormalliklere sebep olmaktadır.
Obezitenin yol açtığı başlıca sağlık sorunları;
- İnsülin direnci-Hiperinsülinemi
- Tip 2 Diabetes Mellitus
- Hipertansiyon
- Hiperlipidemi – Hipertrigliseridemi-Dislipidemi
- Metabolik sendrom
- Safra kesesi hastalıkları
- Karaciğer yağlanması
- Koroner arter hastalığı ve Kalp Hastalıkları
Obezitenin Kalp Hastalıkları Üzerine Etkisi
Obezitenin çeşitli kalp hastalıklarına neden olduğu yapılan epidemiyolojik çalışmalar ile de kesin olarak kanıtlanmıştır ve kalp hastalıkları obezite ile birlikte görülen yandaş hastalıkların başında gelmektedir. Obezitenin kalp hastalıklarına yol açmasının temelde kardiyovasküler sistemler üzerinden gerçekleştiği de kabul edilmiştir.
Obezite, kalp hastalıklarına aşağıdaki mekanizmalar üzerinden doğrudan ya da dolaylı olarak yol açmaktadır:
- Obezite varlığında vücutta anormal yağ birikmesi ile dislipidemi olarak tanımlanan LDL, VLDL, total kolesterol ve trigliserit gibi kolesterol türlerinin miktarı normalin üzerine çıkarken, iyi kolesterol olarak da bilinen HDL kolesterol seviyesi ise düşmektedir. Bunun sonucu kalbe giden damarlarda tıkanıklıklar gelişir ve kalp hastalıklarına yol açar.
- Obezite kalbin eksantrik büyüme olarak tanımlanan kalbin dışa doğru büyümesine yol açar.
- Artan BKI değeri ve obezitenin tetiklediği hipertansiyon neticesinde kalpte sol ventrikül hipertrofisi (kalp büyümesi), kardiyak yetersizlikler ve kalp kası kalınlaşması gelişir.
- Obezitenin yol açtığı sağlık sorunlarından olan diyabet ve hiperinsülinemi gibi durumların sonucu olarak damar harabiyeti artar ve kardiyovasküler sıkıntılar için zemin oluşur.
- Özellikle iç organ çevresindeki yağlanmalara bağlı nefes almada zorluk, nefes darlığı ve kalp ritim bozuklukları gelişir.
- Normal kabul edilen kilonun her bir kg üzerine çıkıldığında kan basıncı 0,5-1 mmHg artış gösterir ve bu da kalp krizi ve beyin kanamasını riskini artırır.
Sonuç
Bütün bunlara karşı fazla kilolardan kurtulup, vücut yağ oranı normal düzeylere kadar düşürüldüğünde kan basıncı ve kan şekeri normal seviyelere gelmekte, kalbin ve kalbe giden damarların fizyolojik yapısı korunmakta ve fonksiyonları sağlıklı bir şekilde yerine getirilmektedir. Neticede obezitenin önlenmesi durumunda doğrudan ve dolaylı yollar ile kalp hastalıklarının da büyük oranda önüne geçilmektedir.
ERKEK