Kansızlık ( anemi )
Kanın içerisinde alyuvar olarak adlandırılan kırmızı kan hücreleri bulunmaktadır. Bu kan hücrelerinin içerisinde ise oksijenin taşınmasını sağlayan ve alyuvarlara kırmızı rengini veren hemoglobin bulunmaktadır. Nefes aldığımız zaman akciğerlerde bulunan oksijen hemoglobinin yapısına bağlanmakta ve taşınmaktadır. Hemoglobinin kanda olması gereken miktarın altında bir değere sahip olması ise kansızlık yani anemi olarak adlandırılmaktadır. Erkeklerde hemoglobin değeri 13 g/dl, kadınlarda ise 12 g/dl’dir. Bu değerler Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenmiş olan değerlerdir. Çocuklarda ise 6 yaşına kadar 11 g/dl, 6 – 15 yaş arasında ise 12 g/dl normal değerler olarak görülmektedir. Yapılan kan tahlillerinde hemoglobin değeri yukarıda belirttiğimiz değerlerin altında çıkarsa kansızlık olarak değerlendirme yapılmaktadır. anemi dünya genelinde kadınlarda % 30- 40, erkeklerde ise % 20 civarında görülmektedir. Kansızlığın genel olarak en çok karşılaşılan sebebi ise demir eksikliğidir. anemi hastalarının % 90’ı demir eksikliği sebebiyle kansızlık yaşamaktadırlar.
Demir, kandaki hemoglobine bağlanarak oksijenin taşınmasını sağlamaktadır. Vücuda yeteri kadar demir alınmaması da demir eksikliği anemisinin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bu durum genellikle hamilelik döneminde kadınlarda, bebek ve çocuklarda görülmektedir. Bebek ve çocuklarda büyüme daha hızlı olduğundan anne sütü ya da inek sütü vücudun ihtiyaçlarına cevap verememektedir. Aynı şekilde hamile ve emziren annelerde de bu durum geçerlidir. Bu dönemlerde demir içeren besinleri tüketmek ve gerekirse demir hapı ile takviye yapmak gerekmektedir.
Demir eksikliği sebebiyle meydana gelen anemi kimi zaman vücudun demir emilimini gerçekleştirememesi sebebiyle de görülebilmektedir. Kimi hastalıklar yüzünden demirin, bağırsaklardan vücuda emilimi yetersiz olabilmektedir. Genellikle kronikleşen bağırsak hastalıkları, mide ameliyatları ya da sindirim sorunları sebebiyle demir emiliminde sıkıntı yaşanabilmektedir. Demir eksikliği anemisinde genellikle çok fazla belirti görülmemektedir. Teşhis ancak kan tahlillerinin yapılması ile konabilmektedir. İlerleyen anemi sebebiyle hastalar halsizlik, solukluk, yorgunluk, iştahsızlık ve kabızlık gibi şikayetlerden yakınabilirler. Bunlarla birlikte fiziksel bir aktivite sonucunda nefes almada güçlük, çarpıntı ve çabuk yorulma kansızlığın ne kadar ilerlemiş olduğuna bağlı olarak meydana gelebilmektedir. Bu saydıklarımızın dışında anemi sebebiyle kulak çınlaması, baş dönmesi, ağız kenarında çatlaklar, tırnakların kaşık şeklini alması ve çatlak oluşumu, dil üzerinde kızarıklık, çatlak ve kabarcık oluşumu, yutarken zorlanma ve ağrı hissetme gibi belirtiler de gözlemlenebilmektedir.
anemi yapılacak olan kan testi ile kolayca tespit edilebilmektedir. Demir eksikliğine bağlı olarak meydana gelen kansızlık ağızdan alınan demir haplarının kullanımı ile tedavi edilebilmektedir. Genellikle 2 ay içerisinde hasta normale dönmektedir. Ancak vücuttaki demir depolarını doldurmak için tedavi genellikle 1 yıl kadar uygulanmalıdır. Bebeklerde ise şurup ya da damla yoluyla demir eksikliği giderilmektedir. Demir ilacının alımı aç karnına ya da öğün arasında olmalıdır. Böylece demirin emilimi daha fazla olacaktır.
ERKEK