Boynun ön kısmında, gırtlağın altındaki çıkıntıda yer alan bir tür iç salgı bezi olan tiroid bezi, vücudunun metabolizma hızının belirlenmesini sağlayan tiroksin hormonu sağlamaktadır ve vucut metabolizmasının düzenlenmesinde son derece önemli bir fonksiyona sahiptir. Bu tiroid bezinin iltihap ya da kanser hariç herhangi bir sebeple büyümesi ve dışarıdan bakıldığında belirgin hale gelmesine ise guatr adı verilmektedir. 4 farklı çeşidi bulunan guatrın her birinin belirtileri ve tedavisi farklılık göstermekte ve her biri doğru teşhis edilerek kısa sürede tedavi edilmelidir. Guatr, soluk borusuna baskı yapmadığı ve hormonal salınımda bozukluk meydana gelmediği sürece tek başına önem arz etmez. Guatr bazen hipotiroidi gibi endokrinolojik salınım bozukluklarına neden olabilmektedir.
Hipotiroidi Belirtileri ve Tedavisi
Tiroid bezinin yeterli çalışmaması sonucunda T3 ve T4 hormonlarındaki eksikliğe kısaca hipotiroidi adı verilmektedir. Bebeklik ve çocukluk dönemindeki hipotiroidi hastalığı, büyüme ve gelişmenin yavaşlamasına yol açarken, yetişkinlerde oluşan hipotiroidi, metabolizmanın yavaşlamasına, vicutta ödem oluşmasına yol açmaktadır.
Hipotiroidi hastalığının en tehlikeli belirtileri arasında miksödem koması adı verilen ve soğuğa karşı aşırı hassasiyet, bilinç kaybı, ödem gibi semptomları olan koma çeşidi yer almaktadır. Yetişkinlerde görülen bu belirtilerin yanı sıra, beyin fonksiyonlarının yavaşlaması ve vücut ısısının düşmesi de belirtiler arasında yer almaktadır.
İyot miktarının düşük olması sebebiyle ortaya çıkan hipotiroidi, ilaçla tedavisi yapılan bir hastalıktır. Endokrinoloji uzmanı ile birlikte tedavi edilecek bu hastalık, doğru oranda ilaç kullanılması neticesinde tedavi edilebilmektedir.
Hipertiroidi Belirtileri ve Tedavisi
Vücutta salgılanan tiroid hormonunun fazla salgılanması neticesinde ortaya çıkan hipertiroidi, kaslarda zayıflık, ellerde titreme, yorgunluk, kalp çarpıntısı, aşırı kilo kaybı, ishal, sinirlilik, düzensiz regl, görmede zorluk, terlemede artış ve nadiren kısırlık olarak kendini göstermektedir.
Tiroid bezinin fazla büyümesi ve hormon miktarındaki artışın sebep olduğu hipertiroidinin en önemli oluşum sebepleri arasında graves hastalığı yer almaktadır. Genetik özellikler ve bağışıklık sistemine bağlı olarak meydana gelen bu hastalık, tiroid bezine karşı oluşan antikorların normalden fazla hormonanl etkinin meydana gelmesi ile ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda tiroid nodülleri, tiroit hormon ilacının fazla kullanılması ve tiroid bezinin iltihaplanması da hipertiroidi oluşum mekanizmaları arasında yer almaktadır.
Hipertiroidi hastalığının tedavisinin kalıcı olması gerekmektedir. Bu sebeple cerrahi müdahale ve radyoaktif iyot tedavisi ile tedavi edilmesi gereken hipertiroidi hastalığı, tedavilerin ardından kesin bir çözüme ulaşmasını ve hastalığın tekrar etmemesini sağlamaktadır.
Basit Guatr Belirtileri ve Tedavisi
Tiroid bezinin normalden daha fazla büyümesi ile ortaya çıkar. Özellikle iyot açısından fakir topraklara sahip olan bölgelerde ortaya çıkan basit guatr, tiroid bezinin büyümesi ile ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda soğuğa karşı duyarlılık, çabuk yorulma, kaslarda sertleşme, boy kısalığı, gözlerin şişmesi, aşırı uyku hali, anemi, kronik yorgunluk ve tembellik gibi belirtilerle de ortaya çıkmaktadır.
Aslında bası veya hormon dengesizliği yapmadığı sürece guatrı bir hastalık olarak değerlendirmemek gerekir ve bu durumlarda özel bir tedaviye ihtiyaç yoktur.
Zehirli Guatr Belirtileri ve Tedavisi
Bir tür hipertiroidi hastalığı çeşidi olan ve halk arasında zehirli guatr olarak bilinen bu hastalık, guatr ile beraber tirod bezinin aşırı çalışması sonucu ortaya çıkar. Terleme, ani ve hızlı kilo kaybı, yorgunluk ve halsizlik, düzensiz regl olma, saç dökülmesi ve öfke nöbetleri şeklinde kendini gösterebilir.
Ameliyat, anti-tiroid ilaçlar ve radyoaktif iyot tedavisi ile tedavi edilebilmekte ve klinik takip önerilmektedir. Tedaviye yanıtsız durumlarda ve/veya soluk borusunu bası yapan guatr tablolarında, cerrahi müdaheleye başvurulabilir.