demans Nedir?
Demans, Latince kökenli ‘’uzak mantık’’ anlamına gelen halk arasında bunama olarak da bilinen ve genellikle orta yaş ve ilerleyen yaşlarda yaygın görülen bir çeşit düşünce bozukluğudur. demans durumunda, çeşitli nedenlerden dolayı beynin bir bölgesinde oluşan hasar sonucu kişi bulunduğu yaşın gerektirdiği beyin işlevlerini yerine getirememektedir ve zihinsel işlevleri zayıflamaktadır.
Genelde toplumda demans ile Alzheimer hastalığı birbiri yerine kullanılmakta ve aynı olduğu sanılmaktadır. Fakat demans ile Alzheimer aynı şey olmayıp; Alzheimer hastalığı demansın bir türüdür.
Demans Nasıl Anlaşılır, Belirtileri Nelerdir?
Demans gelişmesi sonucu en çok etkilenen fonksiyonlar hafıza gücü, dikkat toplama, konsantrasyon, problem çözme kabiliyeti ve ilerleyen dönemlerde yer, zaman ve kişi oryantasyon kaybıdır. Bu bulgulardan biri veya birkaçı varsa demans açısından kişi değerlendirilmelidir.
Demansın Belirtileri
- Demansın ilk evrelerinde kişi başta yakın geçmişini hatırlamakta zorluk çeker ve gün içerisinde yaptıkları ya da yapacaklarını unutmaya başlar. Yemek yeyip yemediğini, gözlüğünü nereye koyduğunu, sakladığı şeyin yerini, yakınlarının hatırlayamaz.
- Yakın geçmişin aksine uzak geçmişi ve anılarını çok net ve bugün olmuş gibi hatırlar. Bu sebepten ilk başta kişide bunama olduğuna inanılmaz ve hastalık göz ardı edilir.
- İlk başlarda hafif agresif durum görülürken ilerleyen zamanda kişide etrafındakilere ve olaylara karşı aşırı tepki ve öfke görülmektedir.
- Duygularını ve isteklerini baskılama ve kontrol yeteneği kaybolur, özellikle cinsel içerikli uygunsuz konuşmalar ve imalarda bulunulurken ilerleyen safhalarda kalabalık ortamlarda soyunma ve rahat cinsel içerikli davranışlar görülür.
- Kişi etrafına karşı ilgisiz kalır, moral bozukluğu ve sebepsiz ağlama, boş boş bakma gibi depresif durumlar sergilemeye başlar.
- Terk edilme ve yalnız kalma korkusu ile yakınlarından aşırı ilgi ve alaka bekler.
Hatta bu korkuları bir takıntı haline getirip yakınlarına karşı kendisine zarar verecekleri düşüncesi ile şüpheci ve güvensiz davranışlar sergiler.
Demansın Tedavi Yöntemleri
Demansın tedavi edilebilmesi için öncelikle demansa neden olan durum kesin olarak tespit edilmeli ve nedene yönelik önlemler alınmaktadır. Alınacak önlemler ve uygulanacak tedavi yöntemleri ile hastalığın semptomları hafifletmek ve ilerlemesinin önlenmesi hedeflenmektedir. Çünkü demansın tamamen ortadan kaldırılması gibi bir durum günümüz şartlarında söz konusu değildir.
- Demans hastası, tedavisi boyunca nörolog, psikiyatrist, geriatri uzmanı ve diyetisyen bulunan multidisipliner bir ekip tarafından takip edilmelidir.
- Çeşitli kan testleri, bilgisayar tomografisi ve manyetik rezonanslı görüntüleme yöntemleri ile gerekli testler yapılıp sebebe yönelik tedaviye karar verilmelidir.
- Hastalığın seyrine göre uygun ilaç tedavisine başlanılmalıdır.
- Yakınları tarafından yakın ve uzak geçmişini hatırlatacak günlük hafıza egzersizleri yapılmalıdır.
- Aşırı yağlı ve şekerli yiyeceklerin tüketimi azaltılmalı, tansiyon, kan şekeri ve kolesterol seviyelerini normal aralıkta tutacak ve beyin işlevlerini artıracak ceviz, balık, yeşil sebzeler gibi sağlıklı gıdaların tüketimi artırılmalıdır.
- Hareketlerdeki kontrolsüzlük ve işlevlerin azalmasına yönelik fizik tedavi uygulamalıdır.
ERKEK