Güneşten uzak duruyorsanız, süt ürünlerine alerjiniz varsa ve sıkı bir vejetaryen iseniz vitamin D eksikliği söz konusu olabilir. Güneş ışığı aracılı üretilen bir vitamin olan D vitamini vücudunuzda güneş ışığına maruz kalındığında üretilir. D vitamini çok az besinde doğal olarak bulunmaktadır (bazı balık türleri, balık yağları ve yumurtanın sarısı, takviye edilmiş süt ürünleri, tahıllar).
D vitamini kalsiyumun böbreklerden geri emiliminine yardımcı olduğundan kemik sağlığı için oldukça önemli bir vitamindir. Geleneksel olarak D vitamini kemik dokusunun doğru bir şekilde mineralize olamamasından dolayı kemik doku yapısal bozukluğu ile tanınan raşitizm hastalığı ile ilişkilendirilir. Ancak yapılan araştırmalar D vitamini eksikliğinin raşitizm haricinde birçok sağlık sorununa da yol açabileceğini göstermektedir.
D Vitamini Eksikliği semptomları ve Riskleri
Kemik ağrısı ve kas zayıflığı D vitamini eksikliğinin belirtisi olabilir. Ancak birçok kişide bu semptomlar belirsizdir. Ancak, semptom görülmese bile D vitamini eksikliği sağlık sorunlarına yol açabilir. Kanda D vitamininin düşük olmasının yol açabileceği sağlık sorunları şunlardır:
- Kardiyovasküler hastalıklardan kaynaklanan ölüm riskinin artması,
- Yetişkinlerde bilişsel bozukluklar,
- Çocuklarda şiddetli astım,
- Kanser,
Araştırmalar D vitamininin tip 1 ve 2 diyabet, yüksek tansiyon, glukoz intoleransı ve multiple sklerozis gibi bir dizi farklı hastalığın önlenmesinde etkili olduğunu göstermiştir.
D Vitamini Eksikliğinin Nedenleri?
Zaman içerisinde önerilen miktarda D vitamini tüketmemek: Özellikle vejetaryenlerde bu sebep yaygındır. Bunun deneni balık ve balık yağları, yumurta sarısı, peynir, süt, biftek gibi hayvan ürünleri D vitamininin doğal kaynaklarıdır.
Güneş ışığından yoksun kalmak: Vücut D vitaminini yalnızca güneşe maruz kalmak suretiyle üretebilir. Evden çok sık çıkmayanlar, kuzey ülkelerinde yaşayanlar ve güneşle temas edilmeyen işlerde çalışanlar D vitamini eksikliği riski altındadır.
Koyu tenliler: Melanin pigmenti vücudun güneş ışığına maruz kalındığında D vitamini üretme kabiliyetini azaltır. Bazı araştırmalar koyu tenli ve yaşlı kişilerin D vitamini eksikliğine daha yatkın olduğunu göstermiştir.
Böbreklerin D vitaminini aktifleştirememesi: İnsanlar yaşlandıkça böbreklerin D vitaminini aktifleştirme becerisi azalır. Bu da D vitamini eksikliği ihtimalini yükseltir. Böbrek yetmezliği, enzim eksikliği ve bazı konjenital hastalıklar sentez bozukluklarına neden olabilir.
Sindirim sisteminin D vitamini emilimini sağlayamaması: Crohn hastalığı, kistik fibrosis ve çölyak gibi belirli hastalıklar bağırsakların besinlerden alınan D vitaminini emme becerisin azaltabilir. D vitamini, yağda eriyen bir vitamini olduğu için yağ emilim bozuklukları (malabsorbsiyon) D vitaminin emilini azaltabilir.
Obezite: Vücut kitle indeksi 30 ve üstü olan kişilerin kanında D vitamini düzeyi düşük olmaktadır. D vitamin eksikliği ile obezite arasında güçlü bağlantılar saptanmıştır.
D Vitamini Eksikliği Testleri Nelerdir?
Vücutta ne kadar D vitamini bulunduğunu ölçmenin yolu 25-hydroxy D vitamini (25-OH Vitamin D) testidir. Aynı zamanda D vitamini ve bunu ilişkili problemlerin saptanmasında da oldukça yardımcıdır. Sağlıklı kişilerde D vitamininin 20 nanogram/mililitre ile 50 ng/mL arasında olması gerekir. 12 ng/ml’den düşük olması D vitamini eksikliğini gösterir.
D Vitamini Eksikliği Tedavisi
D vitamini eksikliği tedavisinde beslenme ve takviye önlemleri alınır. 1-70 yaş arası kişilerin günde 600 IU, 70 yaş üstü kişilerin 800 IU D Vitamini alması gerekir.
ERKEK
Özellikle kış aylarında D vitamini alımına oldukça dikkat etmek gerekiyor. Çünkü güneş ışınları yaz mevsiminde oldugu gibi dik vurmuyor, bu da güneşten alınan provitamin D düzeyinde düşüş yaşatıyor.