Tıpta vertigo veya dizzines olarak da adlandırılan baş dönmesi, pek çok hastalığın habercisi olabileceği gibi anlık bir durum da olabilmektedir.
Baş Dönmesi Neden Olur?
Tansiyonun anlık değişmesi, psikolojik sebepler, halsizlik, yorgunluk gibi sebeplerle de oluşabilen baş dönmesi, ciddi hastalıkların belirtisi olarak da ortaya çıkmaktadır. Kulak, göz veya beyincik gibi organlarda bozukluk olması sonucu da ortaya çıkabilen baş dönmesi, aynı zamanda Meniere sendromu adı verilen ve kulakta yer alan labirent sıvısında artış veya kanama oluşması sonucu da ortaya çıkabilmektedir.
Baş Dönmesi Çeşitleri Nelerdir?
Baş dönmesinin birçok farklı çeşidi vardır. Bunların bazıları psikolojik olabildiği gibi bazıları da belirli hastalıklar sonucu oluşmaktadır.
Benign Paroksismal Pozisyonel Baş Dönmesi
Baş dönmesinin en sık karşımıza çıkan nedenleri arasında yer almaktadır. İç kulakta bulunan posterior semisirkuler kanalın uzun olan koluna, kalsiyum karbonat girmesi sonucunda oluşan bir hastalıktır. Bu hastalıkta uzun kanal pozisyon değişikliklerine aşırı duyarlı hale gelir ve bu değişiklikler baş dönmesi ile sonuçlanır. BPPV olarak da bilinen bu hastalık aniden ortaya çıkar, birkaç dakika sürer ve belirli aralıklarla yeniden yenilenebilir. Özellikle yatakta dönme, başı arkaya doğru çevirme gibi başın pozisyonun değişmesi durumlarını takiben ani vertigo atakları ortaya çıkar.
Meniere Hastalığı
İç kulakta aşırı sıvı birikimine bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık olan Meniere hastalığı, dalgalanan işitme seviyelerinin akabinde vertigo atakları oluşturarak ortaya çıkmaktadır. Hastalığın tedavi edilmeden ilerlemesi durumunda sağırlık, kulak çınlaması gibi istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Bu hastalıkta baş dönmesinin yanı sıra, kulakta dolgunluk, bulantı, kusma, ani denge kayıpları ve düşmeler de ortaya çıkabilmektedir. Tedavi edildiği takdirde, bir süre sonra ataklar seyrelir ve hatta tamamen kaybolabilir.
Vestibüler Nörit
Kalıtsal olduğu düşünülen bu hastalık daha çok bahar aylarında ve yazın ilk zamanlarında ortaya çıkmaktadır. Uzun süren vertigo ataklarına sebep olması, hastalığı tehlikeli hale getirir. Süresi uzun olan, hatta birkaç gün geçmeyen şiddetli ataklara sebep olan Vestibüler Nörit, süresi bu kadar uzun olan tek vertigo çeşididir.
Serebellar Vertigo
İnme şeklinde vertigo olarak da bilinen bu hastalık, serebellumun dengesizlik ve baş dönmesi ile sonuçlanan inmesi olarak bilinmektedir. Aniden başlayan baş dönmesi, yürüyüşte oluşan bozukluk, mesafe kavramının bozulması, bulantı ve kusma ile kendini gösterir.
Migren
Yaklaşık %25inde vertigo ataklarının gözlemlendiği migren hastaları, baş ağrısı öncesinde oluşabildiği gibi, baş ağrısı esnasında da oluşabilmektedir. Migrenli hastaların küçük bir kesiminde aura dediğimiz ön belirtiler olur. Auralı hastalar migren atağının geleceğini hissedeler. Migrenli hastalar ışık ve yükses ses gibi çevresel nedenler etkilenir.
Vertebrobaziller Yetmezlik
Aniden başlayan ve herhangi bir tetikçisi olmayan vertigo atakları, bu hastalıkta birkaç dakika sürer ve sonra aniden kaybolur. Bu hastalıkta vertigo ataklarının yanı sıra, çift görme veya görme kaybı, konuşma bozukluğu, hissizlik veya güçsüzlük gibi semptomlarda görülebilmektedir.
Serebellopontin Köşe tümörleri
Bu hastalıkta baş dönmesi hafif bir şekilde olmakta ve belirsiz bir dengesizlik hissine de sebep olmaktadır. Bu tümörler, beyin sapına veya serebelluma baskı yapacak derecede büyümediği sürece herhangi bir tehlike oluşturmamaktadır.