Azospermi Nedir?
Azospermi, erkekte cinsel ilişki esnasında boşalan meni adı verilen sıvı içerisinde gebe bırakmayı sağlayan spermlerin hiç bulunmamasıdır. Çok sık rastlanmayan bir rahatsızlık olmakla birlikte çocuk sahibi olamayan erkeklerin ortalama %10-15’inde azospermi görülmektedir.
Azospermi Neden Oluşur?
Azosperminin oluşum nedenleri temelde sperm kanallarındaki tıkanıklığa bağlı ya da tıkanıklık dışında farklı nedenlere bağlı olarak iki grupta toplanır.
Tıkanıklığa bağlı azospermi nedenleri;
- Azospermilerin yaklaşık %40’ı tıkanıklığa bağlı olarak gelişmektedir.
- Sperm kanallarının doğuştan gelen bir anormallikle bir bölümünün eksik veya tamamen kanalların olmaması veya var olan kanalların uçlarının kapalı olmasından kaynaklanır.
- Doğuştan değil de sonradan tıkanıklık oluşmasına sebep olan durumlar ise vazektomi gibi erkeğin kendi isteğiyle kanallarını cerrahi operasyonlarla bağlatması veya geçirilen ciddi enfeksiyonlardır.
Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi nedenleri;
- Azospermilerin yaklaşık %60’ı tıkanıklığa bağlı olmayan sebeplerdendir ve çoğunlukla sperm üretimi bozukluğundan kaynaklanır.
- Genetik olarak testislerde hiç sperm üretimi olmaması (Kleinfelter Sendromu vs.)
- Geçirilen ciddi enfeksiyonlar, kabakulak, aşırı ve uzun süreli radyasyona maruz kalma sonucu testislerde sperm üretiminin durması,
- Testis torsiyonu olarak adlandırılan testisin kendi etrafında dönmesi sonucu kan dolaşımının durması,
- Testislerin doğuştan kasıklarda kalması ve aşağı inmemesi ( en sık karşılaşılan nedendir),
- Herhangi bir nedenle aşırı ve kontrolsüz olarak testesteron hormonu kullanımı.
Azospermi Nasıl Teşhis Edilir?
Azosperminin kesin teşhisi için meni içerisinde sperm analizi yapılır. Fakat sperm analizi yapılan tanısal testler yaklaşık bir ay ara ile birkaç kez tekrarlanarak teyit edilmelidir. Sperm analizi sonrasında kesin teşhis için yapılacak işlemler;
- Testislerin duruşu, yeri, yapısı ve büyüklüğü açısından fiziki testis muayenesi,
- FSH ve testesteron gibi gerekli hormon tetkikleri,
- Testis ultrasonografisi,
- Genetik incelemeler.
Azospermi Tedavi Yöntemleri
Azospermi tedavisi, azospermiye neden olan etkene yönelik olarak başlatılır.
- Testislerde hiç sperm üretiminin olmadığı durumlarda hormon tedavisi başlatılarak erkeksi davranışların kazandırılması ve sperm üretiminin sağlanması amaçlanır.
- Testislerde üretim var fakat spermlerin taşınmasında görevli kanallarda bir tıkanıklık veya anormallik olması durumunda ise mikrocerrahi yöntemi uygulanarak bu tıkanıklıkların açılması ve anormalliklerin düzeltilmesi hedeflenir.
Uygulanan tedavi genellikle kalıcı ve kesin bir çözüm sağlamamakla birlikte gebe bırakmayı amaçlamaktadır. Çünkü azospermi durumunda erkek kendi çabası ile doğal yollarla partnerini gebe bırakamaz ve dışarıdan müdahale gereklidir.
Hastalarında çoğunda sperm üretimi var fakat bu spermlerin testislerden atılmasında sıkıntı yaşanmaktadır. Bu sebepten çocuk sahibi olmak isteyen erkeklerde üretilen spermlerin alınması için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemlerin başlıcaları;
- Epidemise iğne ile girilmesi (PESA),
- Epidemise mikrocerrahi ile girilmesi (MESA),
- Testise iğne ile girilmesidir (TESA).
Eğer erkekte yukarıdaki yöntemlerin biri veya birkaçı denenip sperm bulunamamışsa TESA olarak adlandırılan testisten doku örnekleri alınarak sperm üretilmektedir.
ERKEK