Kronik Karaciğer Yetmezliği
Yıllar içerisinde kronik bir şekilde devam eden hastalıklara bağlı olarak gelişen karaciğer yetmezliği tablosuna kronik karaciğer yetmezliği diyebiliriz. Yıllar içerisinde ayırt edici spesifik bulgulara rastlamak çok zordur. Bu yüzden sinsi bir hastalık olduğu söylenebilir. Karaciğer yetmezliği tablosunun tam olarak oturmasıyla beraber bulguların ortaya çıkması söz konusudur. Bu bulguları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kronik kaşıntı
- Kişinin sarılık olması
- Halsizlik ve yorgunluk
Hastalığın ilerleyen dönemlerinde karaciğer komplikasyonlarının ortaya çıkmasıyla; örneğin karında su toplanması, zaman zaman yemek borusunda oluşan varislerin kanaması sonucu meydana gelen sindirim sistemi kanamaları, halk arasında karaciğer koması olarak bilenen ve bilinç kaybına yol açan tablolar ile ortaya çıkan çok uzun seyirli bir süreç olduğu söylenebilir.
Akut Karaciğer Yetmezliği
Bir hastalığın akut kavramı ile bağdaştırılabilmesi için olayın veya hastalığın ani olarak gerçekleşmesi gerekir. Ani başlayan ve gelişen karaciğer yetmezliğini akut karaciğer yetmezliği olarak tanımlayabiliriz. Burada karaciğer fonksiyonlarının akut olarak kaybedilmesi söz konusudur. Bu durum en sık sarılık ile beraber görülmektedir. Bu kombine fonksiyon kayıplarına bağlı olarak gelişen tablo hayatı tehdit eden ve ölümle sonuçlanabilecek karaciğer yetmezliği tablosunun oluşmasına neden olur.
Karaciğerin sentez fonksiyonlarını tekrar oluşturamaması ve buna bağlı olarak zararlı maddelerin vücuttan atılma fonksiyonunu tam anlamı ile yerine getirilememesi vücutta ağır toksik bir tablonun oluşmasına neden olur. Akut karaciğer yetmezliğinde enfeksiyonlar hayati tehlike arz eden durumların başında gelir. Akut karaciğer yetmezliği kronik karaciğer yetmezliği ile benzer özellikler taşımakla beraber, sinsi şekilde ilerlemez ve belirtileri ile kendini ele verir. Belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Sarılık
- Sarılık tablosuna bağlı karaciğer koması
- Hastanın bilincini kaybetmesi
- Anlamsız konuşmalar yapması
- Uyku halinin yoğunlaşması
Akut karaciğer yetmezliği vakalarında tedavi karaciğer nakli ile gerçekleşir. Yukarıda belirtmiş olduğumuz belirtilerin ortaya çıkması durumunda acil karaciğer nakli yapılması gerekir.
Karaciğer Yetmezliği ve Belirtileri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Karaciğer yetmezliğinin yıllarca hiçbir bulgu vermeyeceğinin bilinmesi gerekir. Hasta kişi diğer sağlıklı kişilerden farklı olarak herhangi bir yakınmadan şikayetçi olmayabilir. Çabuk yorulma, halsizlik, kaşıntı, sarılık gibi yakınmalar karaciğer yetmezliğinin düşünülmesi için yeterli sebeplerdir.
Hastalığın tamamen vücuda yerleşmesinden sonra bazı komplikasyonların görülmesi söz konusu olabilir. Bunlar arasında en önemlisi ve en sık görüleni hastanın karnında su (asit) toplanmasıdır. Hasta çoğu zaman bir karın şişliği yakınması ile gelir ve gerek fiziksel muayenede gerekse ultrason incelemesinde karın bölgesinde su toplanma tablosu tespit edilebilir. Yemek borusunda veya midede oluşan damarsal genişlemeler (varis) sonucu meydana gelen kanamalar yine karaciğer yetmezliğinin belirtileri arasında yer almaktadır. Hastanın uykuya meyilli olması ve sık yaşanan bilinç kayıpları karaciğer yetmezliği bulgularında ayırt edici özelliklere ilave edilebilir.
ERKEK